Congres Systemisch Werk – Vinders in het Veld

[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none” last=”no” hover_type=”none” link=”” border_position=”all”][fusion_title size=”1″ content_align=”left” style_type=”default” sep_color=”” class=”” id=””]Vlinders in het Veld – 30 mei 2015[/fusion_title][fusion_text]‘Vlinders in het Veld’ was de titel van het congres over ontwikkelingen in systemisch werk op 30 mei 2015 in Baarn. Ik was daar bij om kennis op te doen over nieuwe inzichten en ontwikkelingen met Systemisch Werk.

Vlinders had twee doelen:

  • uitwisseling van de ontwikkelingen in systemisch werk, waarbij we elkaar vooral bevragen op onze onderliggende uitgangspunten als we opstellingen begeleiden of systemisch werk inzetten.
  • het maken van een platform voor de komende generatie opstellers.

236 deelnemers hebben geco-creëerd aan beide doelen. Nu, een kleine week na het congres voelt het als een mooie push voorwaarts.[/fusion_text][fusion_text]

Opening door Jan Jacob Stam

[/fusion_text][fusion_text]Welkom bij Vlinders in het Veld, met alles waar je vandaan komt, met alles wat je meebrengt en met alles waar dat heen wil gaan.

We hebben een rijk congres met persoonlijke thema’s, organisatie thema’s en maatschappelijke thema’s. Sommige workshops gaan over de methode van opstellingen, sommige over onderzoek en sommige over de opsteller zelf.

Het is nu mei 2015, we hebben minstens 15 jaar opstellingen in Nederland. Karin Deden doet dit zelfs al sinds 1992! Laat de pioniers van toen nu opstaan: Jullie zijn de wegbereiders, jullie hebben je als rupsen, soms met schutkleur, door de taaie bladeren van de samenleving en de gevestigde orde gevreten! Dank daarvoor.

Een paar jaar geleden werd het wat stiller rond opstellingen. Een einde? Een verpopping? En als dit werk zich wil transformeren, in wat dan? Wat zijn de vlinders van de toekomst?

Een paar opmerkingen in dit verband:
1. Ik denk dat de methode van opstellingen ons niet lang meer bijeen zal kunnen houden. Het is niet de methode die werkt, maar onze onderliggende, al dan niet bewuste ideeën over: Wat is een systeem? Wat zijn systemische principes? Wat is helpen? Wat is een oplossing? Wat zijn interventies? Etc etc. Laten we vooral elkaar bevragen om ons meer bewust te worden van die onderliggende principes. Niet om te streven naar eenheid of wie er gelijk heeft, maar omdat onze klanten van nu dat graag willen weten. Laten we genieten van en groeien aan de verschillen. Laten we co-creëren met in ons achterhoofd de vraag: ‘Wat wil zich ontwikkelen… ?’

2. Ik zie in het gebruik van opstellingen een verschuiving van vooral helen van het verleden naar meer condities creëren voor de toekomst.

3. Ik zie een verschuiving naar meer verantwoordelijkheid voor de vraaginbrenger, de cliënt, in plaats van een afhankelijkheid van onopgeloste dynamieken in het verleden of afhankelijkheid van een begeleider.

4. Als ik gevraagd wordt om opstellingen met teams in bedrijven te doen, begin ik met een inleiding over hoe je systemisch naar je organisatie kunt kijken. Ik gebruik dan woorden als:

  • Het systeem als geheel gedraagt zich anders dan de som der individuen: in een klas vond ik als jong leraar elk kind leuk, maar het geheel dat ‘klas’ heet was soms een monster.
  • Fenomenologisch betekent uitzoomen en je blootstellen aan de vraag: wat probeert dit incident ons te vertellen? Naast de analytische manier van kijken die in detail zoekt naar oorzaak en gevolg.
  • Problemen zijn oplossingen, reacties van het systeem. Problemen willen begrepen worden, niet opgelost…
  • Er is een drietal overlevingsmechanismen in menselijke systemen: een mechanisme waakt over het overleven van het individu in een gezin of organisatie, een tweede mechanisme waakt over het overleven van het systeem als geheel, creëert patronen en offert zo nodig individuen op, en het laatste mechanisme gaat over de ontwikkeling van samenlevingen in hun geheel, zowel sporen van voorspoed als crisis, van vrede en oorlog achterlatend.

Maar mijn punt is: mensen in organisaties begrijpen meteen wat ik zeg! Ze zijn al systemisch intelligent! Jaren lang heb ik geprobeerd systemisch denken aan de man/vrouw te brengen. Nu opeens zie ik in: mensen zijn van nature systemisch intelligent. Los van of ze daar goede of vreselijke dingen in de wereld mee doen. Het enige dat ik hoef te doen is aansluiten bij de systemische intelligentie die er al is!

5. Tot slot: er is een heel nieuwe generatie klanten, ze komen in golven. Als ik ze kort moet omschrijven dan is dat: niet óf spiritueel óf rationeel, maar beiden, en dan nog daaraan voorbij. Ze zijn geïnteresseerd in systemisch gewaar zijn en nemen de methode van opstellingen voor waar aan.

Onze opgave
Onze opgave als opstellers is om heel erg goed te luisteren naar die nieuwe generatie van klanten en geïnteresseerden. Zíj zullen ons vertellen hoe we ons als opstellers moeten gedragen. En als we dat niet doen, missen we mogelijk de boot.

Ons huiswerk
Er is een aantal ‘kleine’ vragen
Zoals: Wat is een opstelling? Wat zijn de werkzame bestanddelen? Wat is een begeleider voor een opstelling? Vroeger dachten we dat de begeleider naast of buiten het systeem van de vraaginbrenger stond; nu lijkt het er veel meer op dat de begeleider deel van het systeem wordt. Maar als wat?

Er is een aantal grote vragen:

  • Hoe gaan we opstellingen en systemisch werk positioneren in een wereld in ontwikkeling en transitie? Van oudsher bieden we opstellingen pas aan als er een vraag is. Maar is het denkbaar dat we vanuit de emergente toekomst, die golf van toekomst die op ons af komt rollen, opstellingen pro-actief aanbieden? Vanuit de toekomst in het hier en nu?
  • Is het volle potentieel van systemisch werk al bereikt? En als dat niet zo is, wat hebben wij zelf dan ingebouwd als belemmeringen?

Pioniers maken patronen. Patronen die helpen en patronen die belemmeren. Als volger heb ik dat natuurlijk meegemaakt met Bert Hellinger. Maar zelf als pionier in Nederland heb ik ook patronen gemaakt. Patronen die ik waarschijnlijk zelf niet zie. Mijn blinde vlekken.
Daarom wil dit congres ook een podium zijn voor de komende generatie opstellers. Mensen die anders denken en zijn dan ik ooit kan denken of zijn. Ga alsjeblieft nu staan, workshopleiders van die komende generatie (ongeveer twintig mensen staan op). Misschien vinden jullie nieuwe wegen, nieuwe vrijheden voor dit systemisch werk in ontwikkeling.
Mag ik op voorhand een applaus voor deze workshopleiders en dat, wat komen gaat!

(uit de nieuwsbrief – juni 2015 – Bert Hellinger Instituut Nederland)[/fusion_text][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none” last=”no” hover_type=”none” link=”” border_position=”all”][fusion_title size=”1″ content_align=”left” style_type=”default” sep_color=”” class=”” id=””]”Wat zijn we als we telkens willen dat dingen anders lopen dan ze vanzelf gaan?”
[/fusion_title][fusion_text]Column, geschreven en uitgesproken door Henry Weessies na afloop van het congres Vlinders in het Veld, landgoed Drakenburg in Baarn, 30 mei 2015.

“Hoe gemakkelijk laten we ons gegrepen worden door de magie van ons eigen onderbewuste. Dingen die we ontdekken in onszelf en van onszelf die we niet wisten en gevoelens die we ervaren die we nooit eerder ervaren hadden, ook al zijn ze niet van ons. Dat is voor de meeste van ons de eerste kennismaking met opstellingen en systemische energie. Bijna verliefd op het instrument en op onszelf. En dat ontmoeten we ook als we anderen kennis laten maken met opstellingen en systemisch werk. En toch is dat pas het begin. Het is de kunst over de magie heen te kijken om dat wat je ziet waarde te geven in de werkelijkheid van hier en nu.

Wat zijn we als we telkens willen dat dingen anders lopen dan ze vanzelf gaan? In hoeverre kunnen we vertrouwen op de heling die vanzelf komt? Wat doen we als we interveniëren? In hoeverre is het oplossen van conflicten bijvoorbeeld echt oplossen? Of is dat het niet kunnen verdragen van de werkelijkheid en/of de verandering die nodig is. Daarmee zeg ik geen nee tegen opstellingen, maar mogelijk soms tegen de gemaakte interventies. De beweging in opstellingen die vanzelf komt is waardevol, niet de beweging die geforceerd wordt. Hoe ontstaat de beweging, wat is daarvoor nodig?

En wat ben je als begeleider van opstellingen? In het land der blinden de eenoog-koning? En welke verantwoordelijkheid geeft ons dat? In hoeverre zijn wij juist als opstellers valse profeten die in dienst zijn van een iets groter geheel om de flow te verstoren en daarmee de veel grotere beweging te houden wat die is? En maakt het uit voor wie je werkt? Als je als begeleider vooral voor je client werkt ben je dan misschien wel meer verbonden met het allergrootste geheel? En loods je wellicht min of meer je client door het veld? Is dat wellicht een wat bescheidener positie dan voor het grotere systeem te willen werken?

Praten met anderen over wat dan ook is een authentieke behoefte. Mensen in kringetjes rond een gezamenlijk thema, delend en in contact. Daarmee ook verdelend, een eigen subsysteem vormend, waarin bijvoorbeeld meteen competitiegevoelens ontstaan ten opzichte van andere groepjes.

Ons bevattingsvermogen of liever, ons bevattingsonvermogen, maakt dat we een subsysteem moeten maken. De opbrengst van een subsysteem is gelijkstemmig. En de prijs is isolatie en mogelijk genoegen nemen met wat er komt in het subsysteem. Zelfs binnen de groepjes zijn isolatie en subsystemen mogelijk.

Stel nou eens dat we dat niet nodig hadden? Dat we de hele werkelijkheid in ons op zouden kunnen nemen? Voel dat eens in jezelf. Wat ik voel is een enorme vervlakking en nietszeggendheid. Het verdelen van het veld door te verbinden met een standpunt of een concept geeft dus ook in een groter geheel de dynamiek die nodig is om te verscherpen en daarmee te ontwikkelen.”[/fusion_text][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none” last=”no” hover_type=”none” link=”” border_position=”all”][fusion_tagline_box backgroundcolor=”” shadow=”no” shadowopacity=”0.7″ border=”1px” bordercolor=”” highlightposition=”top” content_alignment=”left” link=”http://www.arnoldteraa.nl/contact-systemisch-werken-in-organisaties/” linktarget=”_self” modal=”” button_size=”” button_shape=”” button_type=”” buttoncolor=”” button=”Meer weten?” title=”Mijn ervaringen tijdens het congres:” description=”” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”0″ animation_direction=”down” animation_speed=”0.1″ class=”” id=””]Zoals bij iedere bijeenkomst over systemisch werk heb ik ook nu weer bijzondere ontmoetingen gehad. Deelnemers en facilitators willen graag hun kennis delen en staan open voor de ontmoeting. Tijdens de verschillende workshops werd het mij weer duidelijk dat iedere begeleid(st)er zijn of haar eigen voorkeuren heeft. Verschillend ontdekken en meenemen wat waardevol is. Duidelijk zijn ook de verschillende invalshoeken waar vanuit een begeleider werkt. Een breed veld van zo dicht mogelijk bij de basismethode blijven tot invloeden van het Sjamanisme. Systemisch Werk is, ook voor mij, nog steeds in ontwikkeling. [/fusion_tagline_box][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]